Coğrafi İşaretle Çözüm Üretti Milas Zeytinyağı

Milas zeytinyağı, Ege’nin en değerli coğrafi işaretli yağlarından biri olarak tanınır. Bölgenin eşsiz iklimi, verimli toprakları ve yüzyıllardır süregelen geleneksel üretim yöntemleri, bu yağın benzersiz tadını ve kalitesini şekillendirir. Coğrafi işaret, sadece bir tanımlama niteliği taşımakla kalmaz, aynı zamanda üreticilerin emeğinin, bölgesel kimliğin ve sürdürülebilirlik ilkesinin bir yansımasıdır.

Milas Bölgesi
Milas, Muğla ilinin batısında yer alır ve Ege Denizi kıyısında uzanan bir bataklık mevsimidir. Bu bölge, kuzeyde Karadeniz iklimi etkileriyle güneyde Akdeniz iklimi özelliklerini birleştirir. Yazlar sıcak ve kuru, kışlar ise ılıman ve yağışlı geçer. Bölgede yetişen zeytin ağaçları, hafif tuzlu rüzgarlara ve bol güneşe dayanıklıdır, bu da zeytinlerin lezzet profilini zenginleştirir. Toprak yapısı, killi ve kilili kumsal topraklarının karışımıdır; bu toprak, organik madde bakımından zengindir ve zeytin ağaçlarına ihtiyaç duydukları besinleri sağlar.

Zeytin Çeşitleri
Milas’ın en önemli zeytin çeşitleri arasında Zeytin Beyi, Gül, Biber ve Çirpici bulunmaktadır. Her biri farklı aroma ve asit profillerine sahiptir. Örneğin, Zeytin Beyi, hafif acılı bir tadı ve yüksek oksidatif özellikleriyle tanınırken, Gül zeytini daha düşük asitliğe ve hafif meyvemsi notalara sahiptir. Bu çeşitlerin karışımı, Milas zeytinyağının dengeli ve zengin bir tat profilini ortaya çıkarır.

Coğrafi İşaret Süreci
Coğrafi işaret, ürünün belirli bir coğrafi bölgeden kaynaklandığını ve bu bölgenin özelliklerinin ürünün kalitesinde belirleyici olduğunu garanti eder. Milas zeytinyağı için coğrafi işaret başvurusu, bölge içinde üretilen zeytinyağlarının belirli kalite standartlarını karşılamasını zorunlu kılar. Başvuruda, üretim yöntemleri, hasat zamanları, işleme süreci ve depolama koşulları detaylı olarak belgelenir. Onaylanan coğrafi işaret, ürünün sadece Milas bölgesinde yetişen zeytinlerden elde edildiğini ve belirlenen üretim tekniklerine uygun üretildiğini gösterir.

Üretim Süreci

1. Hasat
   Zeytinler, ilkbaharın sonlarına doğru, yani zeytinlerin yeşil ve hafif sarı tonlarına döndüğü zaman hasat edilir. Geleneksel olarak elle toplanan zeytinler, hasat sonrası hemen işleme alınır.
2. Temizleme ve Kavurma
   Zeytinler, toz ve yabancı maddelerden arındırıldıktan sonra hafif ısı uygulandığı bir kavurma işlemiyle hazırlanır. Bu adım, zeytinlerin fermantasyon sürecini hızlandırır.
3. Çekirdek Çıkarma
   Kavrulan zeytinler, özel bir makine ile kırılır ve çekirdekleri ayrılır. Çekirdek dışındaki doku, yağ üretiminde kullanılır.
4. Öğütme
   Zeytin dokusu, yüksek basınçla öğütülür ve yağ ile suyun ayrılmasını sağlar.
5. Süzme
   Öğütülmüş karışım, çabuk bir süzme işleminden geçer. Bu süreç, yağın içinde kalan katı maddelerin giderilmesine yardımcı olur.
6. Ayırma
   Süzülen karışım, doğal olarak yerçekimi etkisiyle yağın su ve katı kısımlarından ayrılmasını sağlar.
7. Depolama
   Çıkarılan yağ, oksidasyonun önlenmesi için kapalı ve serin ortamlarda saklanır. Çoğu üretici, yağın 12–24 ay içinde tüketilmesini önerir.

Kalite Kontrolleri
Milas zeytinyağının kalitesi, hem üretim sürecinde hem de son ürünün analizlerinde titizlikle kontrol edilir. En önemli kalite ölçütleri şunlardır:

• Asitlik Derecesi: 0,8 g/100 g’den düşük asitlik, yüksek kaliteli yağın göstergesidir.
• Peroksit Değeri: 12 mg O₂/kg’den düşük peroksit değeri, yağın taze olduğunu gösterir.
• UV Absorpsiyon: Kırmızı, yeşil ve mavi ışığın absorpsiyonu, yağın renk kalitesini ve tazeliğini ölçer.
• Organik Analiz: Gıda güvenliği için mikroorganizmaların yokluğu kontrol edilir.

Çevresel ve Sosyal Etkiler
Coğrafi işaret, üreticilere adil bir ticaret ortamı sağlar. Milas zeytinyağı üreticileri, yerel iş gücünü desteklerken, sürdürülebilir tarım teknikleri ile çevre üzerindeki olumsuz etkileri minimize ederler. Organik tarım uygulamaları, toprağın verimliliğini artırırken, pestisit kullanımını azaltır.

Tüketici Bilinci
Milas zeytinyağının coğrafi işareti, tüketicilere ürünün kaynağı ve üretim süreci hakkında güven verir. Etiketin üstünde yer alan işaret, tüketicinin o ürünün belirli bir bölgeye ait olduğunu ve bölgesel kimliğin korunmuş olduğunu gösterir. Bu sayede, tüketici, hem lezzet hem de kalite açısından güvenilir bir seçenek bulur.

Sonuç
Milas zeytinyağı, Ege’nin kendine has iklimi, zengin toprakları ve geleneksel üretim yöntemleriyle şekillenen, coğrafi işaretle güvence altına alınmış bir üründür. Her yudum, bölgenin tarihini, kültürünü ve doğayla iç içe geçişini yansıtır. Coğrafi işaret, sadece bir marka değil, aynı zamanda Milas’ın ekolojik, ekonomik ve sosyal sürdürülebilirliğinin de bir göstergesidir. Bu nedenle, Milas zeytinyağı sadece bir gıda maddesi değil, aynı zamanda bölgenin yaşam biçiminin bir simgesidir.