Edremit Körfezi Yağları Üretim Süreci

Genel Bakış

Ege’nin kuzeybatı kıyısında, Edremit Körfezi’nin serin sularında yetişen zeytinler, yıllardır bölgenin kültürel ve ekonomik dokusunun vazgeçilmez parçalarıdır. Bu zeytinlerin elde ettiği yağ, Türkiye’nin coğrafi işaretli ürünleri arasında “Edremit Körfezi Yağı” adıyla tanınır. Havran bölgesinde özel seçilen zeytinlerin toplanmasından rafineye kadar geçen süreç, hem geleneksel yöntemleri hem de modern teknolojiyi harmanlayarak benzersiz bir kalite üretir.

Zeytin Çiftliği ve Seçim Süreci

Edremit Körfezi’ne özgü iklim koşulları, zeytin ağaçlarına yüksek verim ve lezzet verir. Çiftliklerde ağaçlar genellikle 8‑10 metre aralıklarla dikilir ve doğal ilaçlarla koruma altına alınır. Hasat zamanı, zeytinlerin “olgunluk” evrelerine göre belirlenir; meyveler henüz yeşilken, “halkalı” veya “kırmızı” renk aldığında, farklı aromalar elde edilebilir.

Her ağaçtan toplanan zeytinler, bölge sınırları içinde bulunan, geleneksel olarak "havran" olarak adlandırılan küçük işletmelerde toplanır. Bu işletmeler, zeytinlerin bütünlüğünü korumak adına el ile veya hafif mekanik yardımla toplama işlemini gerçekleştirir. Toplama sonrası zeytinler, 24 saat içinde işleme tesislerine gönderilir; bu süre zarfında meyve tazeliğinin korunması için özel soğuk depolama alanları kullanılır.

Zeytinlerin İşleme Adımları

Zeytinlerin rafine edilmesi, üç temel aşamadan oluşur: yıkama, öğütme, dekanterleme ve filtrasyon.

Yıkama

Zeytinlerin üzerindeki toprak, çamur ve pestisit kalıntıları, özel su sistemleriyle temizlenir. Yıkama, zeytinin doğal yağ içeriğinin zarar görmesini önler.

Öğütme

Temizlenmiş zeytinler, 60–80 °C sıcaklıkta 3‑4 dakika süren bir hamur haline getirilir. Bu aşamada zeytinlerin hücre duvarları yıpranır ve yağın serbest kalması sağlanır.

Dekanterleme

Hamur, 2‑4 saat boyunca dekanter makinelerinde dinlendirilir. Bu süre zarfında yağ, su ve katı bileşenlerden ayrılır.

Filtrasyon

Yağ, yoğunlaştırılmış su ve katı kalıntılardan arındırmak için çeşitli filtreleme adımları geçer. Son ürün, temiz ve berrak bir yağ olarak paketlenir.

Kalite Kontrol ve Sertifikasyon

Edremit Körfezi Yağları, hem yerel hem de uluslararası standartlara uygunluk için sıkı kalite kontrol süreçlerinden geçer. 2008 yılında Türkiye’deki Coğrafi İşaretli Ürünler Sistemi’ne katıldıktan sonra, ürünlerin her bir partisi laboratuvar testlerinden geçer. Yağın akla, asitlik oranı, fosfat, kükürt ve oksidasyon seviyeleri ölçülür. Ayrıca organik ve pestisit içermeme sertifikası, tüketicilere güven verir.

Çevresel Faktörler ve Sürdürülebilirlik

Havran bölgesinde zeytin üretimi, çevre dostu yöntemlerle yürütülmektedir. Toprak erozyonu önlenir, su kaynakları verimli kullanılır ve biyolojik çeşitlilik korunur. Çiftçiler, atık suyu geri dönüştürür ve organik gübre üretimi için atıkları değerlendirir. Böylece, doğal denge korunurken ürün kalitesi de artırılmış olur.

Endüstriyel ve Kültürel Değer

Edremit Körfezi Yağları, sadece bir yiyecek maddesi değildir. Bölgenin kültürünü yansıtan, halkın ortak tarihini taşıyan bir mirastır. Yerel festivallerde, el yapımı süslemelerde ve geleneksel yemek tariflerinde bu yağın kullanımı, kültürel bağları güçlendirir.

Sonuç

Edremit Körfezi Yağları üretim süreci, geleneksel bilgi birikimi ve modern teknolojinin birleşiminden doğan bir zenginliktir. Havran bölgesinde özenle seçilen zeytinlerin toplanmasından rafineye kadar her adım, kaliteyi ve çevre dostu üretimi ön planda tutar. Bu süreç, Ege’nin eşsiz doğasını ve kültürünü yansıtan, dünya standartlarında bir ürünü ortaya çıkarır.